انواع تیرآهن در بازار ایران کدامند | معرفی 9 مدل تیرآهن پرکاربرد

تیرآهن؛ از رایج‌ترین مصالح در صنعت ساخت و ساز

تیرآهن یکی از مصالح اصلی و پرکاربرد در صنعت ساخت و ساز است که نمی‌توان این صنعت را بدون آن تصور کرد. تیرآهن‌ها در ابعاد، مدل‌ها و استانداردهای متنوعی تولید می‌شوند. تیرآهن‌های موجود در بازار ایران یا به صورت وارداتی و یا تولید داخل هستند که هر کدام مزایای خاص خود را دارند. در این میان هر نوع تیرآهن دارای یک علامت اختصاری مثل H است که باعث شناسایی راحت‌تر آن می‌شود. همچنین هر کشور نیز برای استفاده از تیرآهن دارای استانداردهای خاص خود است که باعث می‌شود استانداردهای دیگر در آن کشور کارایی نداشته نباشند. در این مطلب انواع تیرآهن و کاربردهای آن‌ها را بررسی خواهیم کرد.

تیرآهن و کاربردهای آن

تیرآهن‌هایی که در ایران وجود دارند، دارای تنوع بالایی هستند و همین موضوع باعث می‌شود که بتوانید از آن‌ها در بخش‌های مختلف ساخت و ساز استفاده کنید. به عنوان مثال، برای استحکام و اسکلت‌بندی ساختمان می‌توانید از تیرآهن استفاده کنید. بر اساس نوع یا همان علامت اختصاری، چهار نوع تیرآهن مناسب این کار در بازار وجود دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به تیرآهن اروپایی، تیرآهن بال پهن یا هاش، تیرآهن نیم‌پهن و تیرآهن لانه زنبوری اشاره کرد.

همچنین از انواع تیرآهن می‌توان به عنوان صفحات کفی ستون نیز استفاده کرد. برای این کار تیرآهن‌های مختلف با ضخامت‌های متنوع وجود دارند که با دریل‌کاری یا مشعل‌کاری می‌توانید از آن‌ها برای این کار استفاده کنید.

ستون یکی دیگر از موارد استفاده از تیرآهن است که شما می‌توانید از تیرآهن‌های بال پهن یا همان هاش برای آن استفاده کنید. همچنین بهتر است که برای این کار، از تیرآهن‌هایی با ستون‌های قطر بزرگ استفاده شود. استفاده از تیرآهن به عنوان ستون نیازمند رعایت برخی استانداردها است؛ به عنوان مثال، برای ساختمان‌های بیش از یک طبقه، باید از تیرآهن به عنوان ستون یکپارچه استفاده کرده و تمام تیرآهن‌ها را در هر طبقه به هم متصل کرد.

ضمنا این امکان وجود دارد تا از تیرآهن به عنوان تیرک‌های میانی یک سازه نیز استفاده شود. تیرک‌ها از شاه تیرها و تیرهای ستونی کوچک‌تر هستند و به عنوان اعضای میانجی به ستون‌ها متصل می‌شوند. در واقع، تیرک‌های میانی باعث می‌شوند که توزیع وزن به خوبی انجام شود و به ستون‌های اصلی فشار کمتری وارد شود. از این رو، استحکام سازه افزایش پیدا می‌کند.

انواع تیرآهن بر اساس سایز

تیرآهن‌ها از نظر اندازه دارای پنج نوع 12، 14، 16، 18 و 20 هستند. هرکدام از این انواع کاربردهای خاص خود را دارند. به عنوان مثال، از تیرآهن‌های سایز 12 در ساخت ستون، پوشش سقف و همین‌طور تیر استفاده می‌شود.

تیرآهن‌های سایز 12

سایز 12 کوچک‌ترین سایز جهت سفارش تیرآهن است. این تیرآهن‌ها به واسطه اندازه کوچک خود، نسبت به تیرآهن‌های دیگر سبک‌تر هستند و این باعث می‌شود که وزن سازه زیاد نشود و در نتیجه نشستی رخ ندهد. این تیرآهن‌ها دارای وزنی مابین 10.4 تا 26.8 کیلوگرم برای هر متر هستند و در بخش‌های مختلفی مانند ساخت ستون و پوشش سقف مورد استفاده قرار می‌گیرند.

سایز 14؛ یکی از رایج‌ترین ابعاد برای انواع تیرآهن

تیرآهن‌های سایز 14 از جمله تیرآهن‌هایی هستند که بیشترین استفاده را در صنعت ساخت و ساز دارند. وزن این تیرآهن‌ها در بازه 12.9 الی 33 کیلوگرم قرار دارد و باعث می‌شود تا بتوانید از آن‌ها در بخش‌های مختلف ساخت و ساز از جمله خرپا، نعل و پوشش سقف استفاده کنید.

تیرآهن‌های سایز 16

تیرآهن‌های سایز 16 از جمله تیرآهن‌هایی هستند که کمتر در ساخت و ساز مورد استفاده قرار می‌گیرند و معمولا تیرآهن‌های 14 به آن‌ها ترجیح داده می‌شوند. مانند تیرآهن‌های 14 در ساخت خرپا، پوشش سقف  و پل لانه زنبوری استفاده می‌شوند. لازم به ذکر است که وزن تیرآهن سایز 16 از 15 الی 41 کیلوگرم است و نسبت به تیرآهن‌های 14 یا 12 سنگین‌تر است.

تیرآهن‌های سایز 18

تیرآهن‌های سایز 18 یکی از پرمصرف‌ترین تیرآهن‌های بازار هستند و وزن آن‌ها در بازه 18 الی 59 کیلوگرم قرار دارد. این تیرآهن‌ها کاربردی مشابه با تیرآهن‌های سایز 14 و 16 داشته و در عین حال استحکام بیشتری نیز نسبت به آن‌ها دارند.

تیرآهن‌های سایز 20

تیرآهن سایز 20 بزرگ‌ترین اندازه برای تیرآهن است و وزن و مقاومت بیشتری نسبت به ابعاد دیگر دارد. به طوری که محدوده وزنی این تیرآهن در بازه 22 الی 60 کیلوگرم قرار دارد. به دلیل استحکام بالا و ابعاد بزرگ نیز معمولا از این تیرآهن‌ها در سازه‌های بزرگ استفاده می‌شود.

انواع تیرآهن بر اساس استاندارد

بر اساس استاندارد تولید، تیرآهن‌ها در یکی از چهار نوع استاندارد IPB، INP، IPE و لانه زنبوری تولید می‌شوند. هرکدام از این استانداردها دارای برخی ویژگی‌ها هستند که باعث می‌شود تا هر کشور، برخی از آن‌ها را قبول داشته باشد. در ادامه با این استانداردها آشنا می‌شویم.

همچنین تیرآهن‌ها از نظر علامت اختصاری و شکل و شمایل با چهار نوع در ایران شناخته می‌شوند. هرکدام از این تیرها کاربردهای خاص خود را دارند. لازم به ذکر است که این تیرآهن‌ها، همان استانداردهای معروف تیرآهن هستند که در زبان عامیانه با عناوین دیگری شناخته می‌شوند. در ادامه لیستی از این انواع تیرآهن وجود دارد:

• اروپایی
• نیم‌پهن
• بال پهن یا هش
• لانه زنبوری

تیرآهن‌های IPE

تیرآهن‌های IPE از جمله تیرآهن‌هایی هستند که در ایران و کشورهای اروپایی تولید می‌شوند. ظاهر این تیرآهن‌ها مانند حرف انگلیسی I است و ضخامت بال‌های آن را نمی‌توان تغییر داد. یکی از بارزترین ویژگی‌های این تیرآهن‌ها این است که از اگر از هر دوسر تیرآهن به آن نگاه کنید، متوجه می‌شوید که ضخامت بال‌های ابتدا و انتهای آن کاملا یکنواخت و یکسان است.

تیرآهن‌های نیم پهن شباهت زیادی به تیرآهن‌های INP دارند و همین موضوع باعث می‌شود که بسیاری آن‌ها را در دسته‌بندی تیرآهن‌های INP قرار دهند. این در حالی است که این تیرآهن‌ها دارای ضخامت جان کمتر هستند و عرض بال آن‌های نیز از استاندارد INP کمتر است. همین موضوع باعث می‌شود تا بخواهیم این نوع تیرآهن‌ها را در دسته‌بندی IPE قرار بدهیم. این تیرآهن‌ها از 8 الی 16 متر طول، 80 الی 600 میلی‌متر ارتفاع و از 46 الی 220 میلی‌متر هم عرض دارند.

معرفی تیرآهن با استاندارد INP

تیرآهن‌های با استاندارد INP، تیرآهن‌هایی با استانداردهای روسیه و چین هستند و ضخامت بال آن‌ها با فاصله گرفتن از جای تیرآهن کمتر می‌شود. این تیرآهن‌ها نیز اغلب در روسیه و چین تولید شده و به ایران وارد می‌شوند. از جمله روش‌های تشخیص این نوع تیرآهن‌ها نیز این است که در ابتدای این تیرآهن‌ها، بال ضخامت کمی دارد و هرچه که به سمت انتهای آن می‌رویم، ضخامت بیشتر می‌شود. در بازار ایران نمونه‌‎های INP معمولا از کشورهای لهستان، اسپانیا، آلمان، چین، روسیه و کره تهیه می‌شوند.

در بازار داخلی، به تیرآهن‌های INP، تیرآهن اروپایی یا معمولی نیز گفته می‌شود. طول این تیرآهن‌ها را با علامت اختصاری m نشان می‌دهند که معمولا از 8 الی 16 متر است. همچنین ارتفاع این تیرآهن‌ها نیز با علامت h نشان داده می‌شود که دارای اندازه‌های مختلفی از 80، 100، 120 تا 600 میلی‌متر است. ضمنا، عرض این تیرآهن‌ها با علامت b نشان داده می‌شود که می‌توانید یکی از عرض‌های 42، 50، 58 یا 215 را سفارش دهید.

تیرآهن IPB

تیرآهن IPB یکی از انواع تیرآهن در بازار ایران است که شکلی شبیه به حرف H دارد و از این رو، به راحتی می‌توان آن را تشخیص داد. این تیرآهن‌ها باله‌هایی عریض‌‍‌تر نسبت به استاندارد IPE دارند و از دو مدل L و V تشکیل شده‌اند.

تیرآهن‌های استاندارد IPB در دو مدل سبک وزن و سنگین وزن تولید می‌شوند. مدل‌‎های سنگین وزن با حرف v و مدل‌های سبک وزن با حرف L نمایش داده می‌شوند. به این صورت که یک تیرآهن سنگین وزن با استاندارد IPB به این شکل نوشته می‌شود: IPBv.

تیرآهن‌های بال پهن یا همان هاش دارای برخی ویژگی‌ها هستند که یکی از آن‌ها برابری اندازه ارتفاع با بال است. اگر به دنبال استفاده از متریال سبک در ساخت و ساز هستید، پیشنهاد می‌کنیم مدل‌های سبک این تیرآهن‌ها را انتخاب کنید. چرا که باعث ایجاد تعادل وزنی می‌شوند و در عین حال، قیمتی مناسب دارند.

تیرآهن‌های CPE

تیرآهن‌هایی در بازار با عنوان لانه زنبوری وجود دارند که به اصطلاح به آن‌ها CPE گفته می‌شود. این تیرآهن‌ها پس از عملیات برش و جوش دادن، شکل لانه زنبوری را به خود می‌گیرند و به همین دلیل به آن‌ها تیرآهن لانه زنبوری گفته می‌شود. این تیرآهن‌ها وزن کم و در عین حال، قابلیت خمش بالایی دارند. از این رو، در بسیاری از مواقع در ساخت و ساز می‌توان از آن‌ها استفاده کرد.

آشنایی با انواع تیرآهن؛ از ملزومات برای فعالان صنعت ساخت و ساز

تیرآهن‌های مختلفی در بازار وجود دارند که برای صنعت ساخت و ساز باید با آن‌ها آشنایی داشته باشید. تیرآهن‌های موجود در بازار دارای استانداردهای مختلفی هستند که از جمله آن‌ها می‌توان به IPE، INP، IPB و CPE اشاره کرد. ابعاد 12، 16، 18 و 20 نیز از جمله سایزهای تیرآهن در خطوط تولید هستند.

هر کشور دارای استاندارد تیرآهن خاص خود است. در کشور ایران نیز انواع استانداردها وجود دارند؛ اما رایج‌ترین نوع تیرآهن مورد استفاده از نوع IPE است که در کشورهای اروپایی نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.